شیوع اسهال در کودکان

اسهال بیماری بسیار شایعی در کودکان است که صرف نظر از علت ویروسی، مسمومیت غذایی یا علل دیگر بیشتر در میان کودکان مشاهده می‌شود. اسهال بیماری خطرناکی نیست، اما اگر کودک نتواند هیچ چیز را در بدن نگه دارد یا علائم بیش از یک هفته استمرار داشته باشد، نگران کننده می‌شود.

 علل

• عفونت ویروسی: عفونت ویروسی علت اصلی اسهال کودکان است. ویروس‌های متعددی مانند روتاویروس، آدنوویروس، آستروویروس وآنفولانزا می‌تواند عامل اسهال و درد شکم، تب، تب و لرز و استفراغ باشد. اسهال ناشی از عفونت ویروسی، صرف ‌نظر از علت آن، معمولاً چند روز تا دو هفته ادامه دارد.
• عفونت باکتریایی: گونه‌های مخصوصی از باکتری‌ها مانند اشریشیا کلی، کامپیلوباکتر، سالمونلا، شیگلا و استافیلوکوک نیز می‌تواند باعث اسهال باشد. اگر اسهال ناشی از عفونت باکتریایی شدید باشد، با علائمی همچون خون در مدفوع، تب و دل‌پیچه همراه خواهد بود.
• عفونت انگلی: انگل‌های بسیار ریزی مانند ژیاردیا در روده زندگی می‌کنند که می‌توانند باعث بروز اسهال کودکان شوند. علائم عفونت انگلی معمولاً شامل مدفوع چرب، نفخ و باد شکم می‌شود.
• آنتی بیوتیک: اسهال شدن پس از یک دوره درمان با آنتی‌بیوتیک موردی شایع است، چون آنتی بیوتیک هم باکتری‌های خوب و هم باکتری‌های بد روده بزرگ را از بین می‌برد.
• آلرژی غذایی: اگر سیستم ایمنی بدن کودک به پروتئین‌های بی‌ضرر غذایی واکنش نشان دهد، کودک دچار حساسیت غذایی می‌شود. این واکنش ممکن است خفیف تا شدید باشد و علائمی چون اسهال، راش (حساسیت پوستی)، کهیر و مشکلات تنفسی را به دنبال داشته باشد. متداول‌ترین غذاهای حساسیت‌زا عبارت‌اند از شیر و دیگر فراورده‌های لبنی، تخم مرغ، گندم، سویا و مغزیجات.
• عدم تحمل غذایی: عدم تحمل غذایی برخلاف آلرژی سیستم ایمنی را درگیر نمی‌کند. برای مثال عدم تحمل لاکتوز در کودکان به دشواری در گوارش لاکتوز، یعنی قند شیر و لبنیات، مربوط می‌شود. عدم تحمل لاکتوز نفخ و باد شکم، دل‌پیچه و اسهال را در پی دارد.
• عفونت گوش: بعضی موارد عفونت گوش ویروسی یا باکتریایی نیز منجر به اسهال کودکان می‌شود. این نوع اسهال در کودکان زیر دو سال شیوع بالاتری دارد. در این حالت کودک معمولاً سرماخوردگی داشته است و از علائم تهوع، استفراغ و بی‌اشتهایی نیز رنج می‌برد.
• دندان درآوردن: نوزادان و خردسالان گاهی در دوران دندان درآوردن دچار اسهال می‌شوند، این نوع اسهال نباید باعث بیش از ۴ یا ۵ بار دفع در روز شود.

علائم

علائم معمولاً با دل پیچه و دل درد شروع می‌شود که اسهال را به دنبال دارد. علائم معمولاً ظرف چند روز برطرف می‌شود. عفونت‌های ویروسی، باکتریایی و انگلی عامل اسهال علائم دیگری را نیز ایجاد می‌کنند که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تب
• بی‌اشتهایی
• تهوع
• استفراغ
• کم شدن وزن
• بی‌آبی بدن کودک

چنانچه گاستروانتریت (التهاب معده و روده) ویروسی عامل اسهال باشد، کودک غالباً ابتدا دچار تب و استفراغ و پس از آن اسهال می‌شود.

زمان مراجعه به پزشک

اگر اسهال کودک پس از ۲۴ ساعت برطرف نشد، به متخصص اطفال مراجعه کنید. اگر کودک علاوه بر اسهال علائم زیر را نیز دارد حتماً به متخصص اطفال مراجعه کنید:

• استفراغ مکرر
• نشانه‌های بی‌آبی مانند خشک شدن دهان و کاهش دفعات ادرار (تخلیه ادرار کمتر از شش ساعت)
• خون در مدفوع یا تیره شدن رنگ مدفوع
• تب بالا، بیشتر از ۳۹ درجه سلسیوس

دکترنسرین السادات دوامی

متخصص کودکان و نوزادان-تغذیه و رشد- دارای بورد تخصصی اطفال

کانال تلگرام:https://t.me/drdavam