عوارض یبوست در کودکان
Category : خدمات متخصص کودکان اصفهان
یبوست در كودكان، مشکل شایعی است که معمولا نگرانی والدین را به دنبال دارد اما متخصصان اطفال بر این باورند که با دانستن و عمل به برخی توصیه‌های تغذیه‌ای و رفتاری در این زمینه میتوان گره از این مشكل شایع گشود.
دراین مقاله قصد دارم سوالات متداولی که بیشتر مادران از من میپرسن رو برای شما مطرح کنم،اگر به دنبال جواب هایی خود میگردد پیشنهاد ویژه من به شما مطالعه کامل این مقاله می باشد .
با ما همراه باشید..
سوالاتی که خیلی مطرح میشه:
از کجا بفهمیم که کودک‌مان دچار یبوست شده؟ یعنی می‌خواهم بدانم شما به عنوان یک متخصص، این بیماری کودکان را چگونه تعریف می‌کنید؟
در پاسخ به این سوال :
شیرخواران ممكن است به‌طور طبیعی هر ۲ تا ۳ روز بدون هیچ مشكلی دفع مدفوع نرم داشته باشند كه در این صورت یبوست تلقی نمی‌شود اما به طور كلی، هر گاه مدفوع سفت و خشك باشد و دفع آن برای كودك همراه با درد و زور زدن باشد و فواصل دفع بیش از ۲ تا ۳ روز باشد، میتوان گفت كه كودك یبوست دارد. بنابراین كاهش نوبت دفع به تنهایی بیانگر یبوست نیست. از طرفی در هفته اول زندگی معمولا نوزاد تا ۴ بار در روز ممكن است دفع داشته باشد اما با بزرگ‌تر شدن به تدریج كاهش می‌یابد و در ۲ سالگی به ۲ بار در روز می‌رسد.
و چه عللی دارد؟
بـیشتر كودكانی كه دچار یبوست می‌شوند، معمولا مشکل‌شان علت عملكردی دارد؛ یعنی به علت یک بیماری به‌خصوص یا مشكلات اعضای گوارشی نیست. اما در موارد كمی هم یبوست كودكان به‌خصوص اگر از زمان نوزادی شروع شده باشد، می‌تواند به علت بیماریهای خاص گوارشی و روده‌ای باشد و نیاز به بررسی‌های بیشتر بالینی و آزمایشگاهی توسط پزشك هست.
چه علامت‌هایی زنگ خطر این بیماری محسوب می‌شوند؟
در پاسخ این سوال :
اتساع شكم، دفع گاز، وجود خون در مدفوع، تغییر قطر مدفوع، اختلال در وزن‌گیری و تاخیر رشد و… اینها علامت‌هایی هستند كه در صورت وجود آنها باید كودك را حتما نزد پزشك برد تا علت یبوست بررسی شود. در واقع، یبوست اگر در بسیاری موارد علت عضوی ندارد اما می‌تواند نشانه یك بیماری باشد. بیماریهای نخاع، بیماریهای گوارش، كم‌كاری تیرویید و… می‌توانند با علامت یبوست، خود را نشان دهند.
البته یكی از نكات مهم برای رد برخی از بیماریهای مهم گوارشی و عصبی در كودكان دانستن زمان دفع اولین مدفوع دوران نوزادی است. بنابراین یكی از سوالات مهمی كه پزشك از والدین می‌پرسد، زمان اولین دفع در دوران نوزادی است.
یبوست عملكردی یعنی چه؟
یبوست در بسیاری موارد در كودكان علت‌های غیرعضوی دارد كه در اصطلاح به آن یبوست عملكردی گفته می‌شود. واقعیت آن است كه این نوع یبوست به علت مجموعه‌ای از عوامل رفتاری و رژیم غذایی و حتی روانی به وجود می‌آید. در این نوع یبوست با وجود پیگیری‌ها و اقدامات پزشكی، دلیل خاصی مبنی بر نقص یا مشكلات جسمانی برای یبوست كودك یافت نمی‌شود اما نگه داشتن مدفوع سبب ایجاد یبوست در كودك می‌شود.
بعضی كودكان به خصوص با تغییر محیط از دفع خودداری می‌كنند.
پاسخ این سوال مثبت است. گاهی رفتن به مسافرت، تغییر مدرسه یا محل اجابت مزاج ناخوشایند موجب می‌شود که کودکان از دفع خودداری کنند. در عین حال به تعویق انداختن دفع به علت بازیگوشی‌های كودكانه حتی می‌تواند سبب ایجاد یبوست شود.
یبوست چه عوارضی دارد؟
یبوست در اغلب موارد علت‌های ساده‌ای دارد و با آنكه به راحتی می‌تواند برطرف شود، رو به مزمن شدن می‌رود و می‌تواند سبب ایجاد عوارضی شود. یكی از مهم‌ترین عوارض ناشی از یبوست، بزرگ شدن قطر روده‌هاست كه سبب احتباس بیشتر مدفوع و كاهش حركات دفعی روده‌ها می‌شود.
حتی گاهی در موارد نادر سبب سوراخ شدن روده می‌شود. یكی دیگر از عوارض شایع یبوست مزمن، بی‌اختیاری دفع مدفوع است كه با آلوده شدن لباس زیر می‌تواند سبب جلب توجه والدین شود. از عوارض دیگر یبوست به خصوص در دختر بچه‌ها، عفونت‌های مكرر دستگاه ادراری است كه با درمان یبوست بهبود می‌یابد. افزایش فاصله دفع نیز اغلب به بی‌اشتهایی، استفراغ و نفخ زیاد نیز منجر می‌شود كه در كودكان با سنین كمتر بی‌قراری و تحریك‌پذیری و كم‌شدن اشتها را به دنبال دارد.
کودکان مبتلا به یبوست منع غذایی خاصی دارند؟
پاسخ این سوال رو از دید محققان بیان می کنیم…
محققان طب كودكان معتقدند یبوست در شیرمادرخواران نسبت به شیرخشك‌خواران كمتر اتفاق می‌‌افتد، اگرچه به علت جذب كامل شیر مادر دفعات دفع در شیر مادر‌خواران كمتر است.
ادامه تغذیه انحصاری شیرخوار با شـیر مادر و مراجعه به پزشك در این مورد ضروری است زیرا یبوست مزمن در این سنین به بررسی‌ها و مداخله‌های پزشكی نیاز دارد. با گذشتن سن كودك از مرز ۶ ماهگی و آغاز تغذیه كمكی میزان ابتلا به یبوست نیز بیشتر می‌شود. در موارد زیادی عدم تحمل پروتئین شیر گاو می‌تواند سبب بروز یبوست شود كه در این موارد نیز لازم است مادران به صورت حاد و در فاصله زمانی كوتاهی شیر گاو را به میزان زیاد وارد رژیم غذایی كودك خود نكنند و از روزانه حدود چند سی‌سی شروع كنند. در عین حال، مصرف كافی آب و مایعات و سبزیجات پرفیبر و ملین مانند انجیر،آلو، زردآلو و سایر میوه‌ها و سبزی‌های تازه سبب نرم شدن مدفوع می‌شود. علاوه بر آن، سبوس موجود در نان‌های سبوس‌دار و غلات نیز یك منبع خوب برای تامین فیبر غذایی است.
چه توصیه‌ای به والدین دارید؟
بیشتر موارد یبوست در كودكان با تغذیه صحیح كودك و توجه به مسایل روحی و روانی وی قابل درمان است. این كودكان اغلب به دلایل مختلفی هنگام اجابت مزاج مدفوع خود را نگه می‌دارند و دفع را به تعویق می‌اندازند كه به این ترتیب، مدفوع آب بیشتری از دست می‌دهد، سفت و خشك می‌شود و ممكن است دفع آن با سختی و درد همراه شده و باعث نگه داشتن بیشتر مدفوع و تسلط كودك بشود. این سیكل معیوب می‌تواند مثلا به دنبال یك شقاق مقعد كه سبب دفع دردناك می‌شود، ایجاد شود. مهم‌ترین اصل در پیشگیری از یبوست مزمن، برطرف كردن آن علت است. اضطراب و عجله برای دفع از علت‌های رایج یبوست است.